3 stycznia - liturgiczne święto Najświętszego Imienia Jezus, będące świętem tytularnym Towarzystwa Jezusowego.
Zachęcamy do odmówienia litanii do Najświętszego Imienia Jezus w to tytularne święto Towarzystwa Jezusowego z nami na nabożeństwie o godz. 19.45.
Miesiąc styczeń tradycyjnie poświęcony jest również Najświętszemu Imieniu Jezus. Etymologicznie hebrajskie imię Jeszua (pol. Jezus) jest skróconą wersją imienia Jehoszua, które oznacza: "Jahwe zbawia". Wersja polska imienia - Jezus - wywodzi się z przekształconych tłumaczeń hebrajskiego Jeszua na greckie Iesous (w oryginale Ἰησοῦς), łacińskie Iesus i polskie Jezus. Imię Jeszua nadano Synowi Bożemu w ósmym dniu po narodzeniu, który liturgicznie przypada dnia 1 stycznia. Za odmówienie litanii do Najśw. Imienia Jezus lub samo wzywanie imienia Jezus Kościół udziela odpustu cząstkowego (Enchiridion Indulgenciarum, 1999).
Warto również samemu praktykować i uczyć dzieci, aby przy wymawianiu imienia Jezus pochylać z szacunku głowę. Niemal we wszystkich językach świata powszechnie używa się chrześcijańskiego pozdrowienia: "Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus". Imię Jezus jest centralnym elementem modlitwy "Zdrowaś Mario", więc także i całej modlitwy różańcowej, która niekiedy jest nazywana "modlitwą Jezusową Zachodu".
Ważne fragmenty Pisma Świętego na ten temat:
W szóstym miesiącu (od zwiastowania Zachariaszowi narodzenia św. Jana Chrzciciela) posłał Bóg anioła Gabriela do miasta zwanego Nazaret, do Dziewicy poślubionej mężowi, imieniem Józef (...). Anioł rzekł do Niej: "Nie bój się, Maryjo, znalazłaś bowiem łaskę u Boga. Oto poczniesz i porodzisz Syna i nadasz Mu imię Jezus" (Łk 1, 26-31).
Anioł Pański ukazał mu się we śnie i rzekł: "Józefie, synu Dawida, nie bój się wziąć do siebie Maryi, twej Małżonki; albowiem z Ducha Świętego jest to, co się w Niej poczęło. Porodzi Syna, któremu nadasz imię Jezus, On bowiem zbawi swój lud od jego grzechów" (Mt 1, 20-21).
Gdy nadszedł dzień ósmy i należało obrzezać Dziecię, nadano Mu imię Jezus, którym je nazwał anioł, zanim się poczęło w łonie (Matki) (Łk 2, 21).
Sam Jezus powiedział o swoim Imieniu: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: O cokolwiek byście prosili Ojca, da wam w imię moje. Do tej pory o nic nie prosiliście w imię moje: Proście, a otrzymacie, aby radość wasza była pełna (J 16, 23-24).
Tym zaś, którzy uwierzą, te znaki towarzyszyć będą: w imię moje złe duchy będą wyrzucać, nowymi językami mówić będą; węże brać będą do rąk, i jeśliby co zatrutego pili, nie będzie im szkodzić. Na chorych ręce kłaść będą, i ci odzyskają zdrowie (Mk 16, 17-18).
Św. Paweł Apostoł napisał o Jezusie: Uniżył samego siebie, stawszy się posłusznym aż do śmierci - i to śmierci krzyżowej. Dlatego też Bóg Go nad wszystko wywyższył i darował Mu imię ponad wszelkie imię, aby na imię Jezus zgięło się każde kolano istot niebieskich i ziemskich, i podziemnych (Flp 1, 8-10)
Rys historyczny kultu Najświętszego Imienia:
W Starym Testamencie imię Boga otaczano tak wielką czcią, że nie wolno go było wymawiać nawet kapłanom. Przy czytaniu publicznym zamieniano imię Jahwe na inne określenia: Pan, Władca itp. Drugie przykazanie Dekalogu mówi: "Nie będziesz brał Imienia Pana Boga twego nadaremnie".
Najdawniejszym symbolem Pana Jezusa, sięgającym II w., jest ryba (słowo starogreckie Ichthys, które zawiera w sobie Imię Jezusa Chrystusa: Jesous Christos Theou Yios Soter, co znaczy: Jezus Chrystus, Syn Boży, Zbawiciel). Był to znak rozpoznawczy dla chrześcijan w czasie prześladowań..
Najdawniejsze monogramy symbolizujące Jezusa Chrystusa pochodzą z III w. Najdawniejsze to: I X (co oznacza Jezus Chrystus), X P (co znaczy Chrystus).
Orygenes (+254) pisze: "Imię Jezus - to imię Wszechmocnego... To imię Pańskie niech będzie błogosławione na wieki". Św. Jan Chryzostom mówi: "Imię Jezusa Chrystusa, gdy je uważnie rozważymy, oznajmia nam całe jego dobrodziejstwo. Nie bez przyczyny bowiem zostało nam dane. Jest ono skarbcem tysiąca dóbr".
Św. Efrem (+373) gdy tylko napotkał to imię wypisane czy wyryte, całował je ze czcią.
Chrześcijanie Wschodu od IV w. praktykują Modlitwę Jezusową, polegającą na wielokrotnym powtarzaniu imienia Jezus (hezychaści), chociaż w Kościele Wschodnim nie ma takiego osobnego święta w liturgii. Ten rodzaj modlitwy rozwija się również we współczesnym Kościele pod różnymi nazwami: modlitwa imienia Jezus, modlitwa jezusowa, modlitwa serca.
Św. Franciszek z Asyżu (+1226) żywił czułe nabożeństwo do Imienia Jezus, co potem stało się tradycją franciszkanów.
Po II Soborze Liońskim (1274) papież Grzegorz X (+1296) powierzył dominikanom szczególną troskę o rozwój kultu Najświętszego Imienia Jezus. Przyczynił się do tego bardzo bł. Jan z Vercelli OP (+1283), ówczesny generał zakonu dominikanów.
Od XIII w. znany jest u dominikanów różaniec (koronka) Najświętszego Imienia Jezus, który zawiera powtarzające się wezwanie: "Jezusie, Synu Boga Żywego, zmiłuj się nad nami". Pisał o nim Jędrzej Kitowicz w "Opisie obyczajów za panowania Augusta III" (1840 r.): "Dzieli się różaniec na dwa gatunki: jeden się zowie Najświętszej Panny, drugi Imienia Jezus; porządek nabożeństwa w obydwóch jeden, z tą tylko różnicą, że w różańcu o Imieniu Jezus nie śpiewają Zdrowaś Marja, ale na to miejsce dziesięć razy Jezusie, synu Dawidów, zmiłuj się nad nami i na końcu litanją o imieniu Jezus." Ten różaniec zawierający modlitwę Jezusową rozwijany był równocześnie z różańcem maryjnym! Nabożeństwo to jest sprawowane do dziś w niektórych kościołach Zakonu Kaznodziejskiego w pierwszy dzień nowego roku.
Pod koniec XIII i na początku XIV w. w praktyce odprawiania różańca maryjnego rozwijanego przez dominikanów zaczęto dodawać Imię Jezus po słowach "... i błogosławiony owoc żywota Twojego". Odbyło się to za sprawą papieży Urbana IV (+1264) i Jana XXII (+1334), którzy przyznawali odpusty za dołączenie imienia Jezus do "Zdrowaś Maryjo". W ten sposób "Zdrowaś Maryjo" stało się we właściwym sensie modlitwą do Jezusa, gdyż zostało związane z kultem imienia Jezus.
Działalność dominikanów, wsparta nowymi formami pobożności ze strony franciszkanów, osiągnęła swój szczyt w XIV wieku, dzięki pracy i pismom słynnych kaznodziejów, zwłaszcza bł. Henryka Suzo OP (+1366), mistyka, który w jednym ze swych listów wskazywał na konieczność
ciągłej pamięci o imieniu Jezus i nieustannej modlitwy: "Kiedy idziemy lub stoimy, pijemy lub spożywamy pokarm, zawsze w naszych sercach powinien być wyciśnięty ten najdroższy klejnot imienia Jezus. A gdy nie możemy uczynić niczego innego, niech przynajmniej nasze serca wzrokiem przylgną do Niego. Zawsze na ustach nośmy Jego najsłodsze imię, a w czasie czuwań rzeczywiście tak bardzo o Nim pamiętajmy, abyśmy śpiąc o Nim śnili [...] To jest bez wątpienia najlepsze ćwiczenie ze wszystkich. Rzeczywiście nieustanna modlitwa jest jakby koroną wszystkich ćwiczeń: do niej, jak do celu, wszystkie inne zmierzają"
Wielkim propagatorem kultu Imienia Jezus był w późnym średniowieczu św. Bernardyn ze Sieny OFM (+1444) wraz ze swymi uczniami. W kazaniach zalecał, aby nosić przy sobie drewniane tabliczki, na których napisano monogram IHS. W każdym kazaniu Bernardyn adorował Imię Jezusa i wierzył, że doprowadzi ono do uspokojenia ludzkich serc.
Św. Wawrzyniec Justynian (+1456) założyciel Zgromadzenia Świeckich Kanoników zachęcał: "W przeciwnościach, w niebezpieczeństwach, w lęku - w domu, na drodze, na pustkowiu, na falach - gdziekolwiek się znajdziesz, wszędzie wzywaj Imienia Zbawiciela".
Św. Jan Kapistran OFM (+1486), uczeń Bernardyna, był gorącym zwolennikiem nabożeństwa do Imienia Jezus. Znacząca jest tutaj pewna wersja Kwiatków św. Franciszka opublikowana w Trewirze, w języku włoskim, w 1458 r., opracowana przez jednego z zakonników z konwentów zreformowanych przez Bernardyna, a posiadająca rozdział zawierający świadectwa czczenia Imienia przez św. Franciszka.
Syn duchowy św. Bernardyna bł. Władysław z Gielniowa (+1505) każde swoje kazanie rozpoczynał od Imienia Jezusa. W znanym wierszu o Męce Pańskiej każdą nową strofę rozpoczyna tym Najświętszym Imieniem. Kiedy w Wielki Piątek 1505 r. wymawiał Imię Jezus, wpadł w zachwyt i został porwany na oczach słuchaczy nad ambonę.
W XV w. w Anglii był w użyciu Jesus Psalter napisany przez Richarda Whythforda, w którym modlitwy rozpoczynają się od trzykrotnego wezwania imienia Jezus.
W XV w. powstała litania do Imienia Jezus, co dowodzi powszechności tego kultu.
Formularz mszalny i oficjum liturgiczne napisał Bernardyn z Busti (+1500) a zaaprobował je papież Sykstus IV (+1484). Początkowo święto obchodzone jedynie przez franciszkanów.
Papież Klemens XII (+1534) pozwolił na osobne oficjum i mszę świętą o Imieniu Jezus.
Św. Ignacy Loyola SJ (+1556) posiadał wielkie nabożeństwo do Imienia Jezus. Znał teologiczne znaczenie tego Imienia: Bóg zbawia. Wyraża ono całe bogactwo łaski Bożego działania. Bóg jest hojny, On nas uprzedza i zaskakuje swoimi darami. Nasz założyciel znał też opowieść o męczenniku, św. Ignacym Antiocheńskim. Wielowiekowa tradycja przekazała nam, że po śmierci Ignacego Antiocheńskiego, na jego sercu odkryto wyryte Imię Pana. Zachwycony tą opowieścią Inigo (takie było imię Ignacego otrzymane na chrzcie świętym) postanowił zmienić własne imię na Ignacy. Ignacy Loyola zakładając zakon jezuitów nadał mu imię Towarzystwo Jezusowe. Nazwę tę odradzano świętemu Ignacemu, on jednak z wielkim przekonaniem argumentował, że Towarzystwo Jezusowe powstało z woli Naszego Pana, dlatego powinno nosić Jego Imię. W 1539 r. papież Paweł III zatwierdził ustnie pierwszą wersję Formuły Instytutu Towarzystwa Jezusowego. Św. Ignacy umieścił w herbie założonego przez siebie zakonu jezuitów monogram imienia Jezus - IHS. Monogram ten cieszył się wielką popularnością, a jezuici dodali nad "H" krzyż i monogram stał się herbem Towarzystwa Jezusowego.
W 1564 r. papież Pius IV (+1565) zatwierdził Bractwo Najświętszego Imienia Bożego i Imienia Jezus, które przekształciło się w istniejące do dzisiaj Towarzystwo Świętego Imienia Jezus.
Litania do Imienia Jezus została zatwierdzona przez papieża Sykstusa V (+1590).
Papież Innocenty XIII (+1724) rozciągnął to święto na cały Kościół (1721).
W 1886 r. została zatwierdzona Litania do Najświętszego Imienia Jezus.
Papież św. Pius X (+1914) wyznaczył święto Imienia Jezus na niedzielę pomiędzy Obrzezaniem (1 stycznia) a Objawieniem Pańskim (Epifanią) lub - w przypadku braku niedzieli w tym czasie - na 2 stycznia.
W ramach reformy posoborowej, święto przypisano jako wspomnienie dowolne na dzień 3 stycznia, czym umniejszono rangę uroczystości Najświętszego Imienia Jezus. Istnieje pełen formularz mszalny tego święta. Papież Franciszek kilkakrotnie nawiązywał w swoich homiliach i przemówieniach do imienia Jezus. Jest pierwszym papieżem, który ma herbie monogram IHS symbolizujący imię Jezusa. Na stronie brewiarz.pl i sanctus.pl znajdziemy więcej informacji na temat święta i imienia Jezus.
Litania do Najświętszego Imienia Jezus
Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson.
Chryste usłysz nas, Chryste wysłuchaj nas.
Ojcze z nieba Boże - zmiłuj się nad nami.
Synu Odkupicielu świata Boże - zmiłuj się nad nami.
Duchu Święty Boże - zmiłuj się nad nami.
Święta Trójco, Jedyny Boże - zmiłuj się nad nami.
Jezu, Synu Boga żywego - zmiłuj się nad nami,
Jezu, odblasku Ojca,
Jezu, jasności światła wiecznego,
Jezu, królu chwały,
Jezu, słońce sprawiedliwości,
Jezu, Synu Maryi Panny,
Jezu, najmilszy,
Jezu, przedziwny,
Jezu, Boże mocny,
Jezu, Ojcze na wieki,
Jezu, wielkiej rady zwiastunie,
Jezu, najmożniejszy,
Jezu, najcierpliwszy,
Jezu, najposłuszniejszy,
Jezu, cichy i pokornego serca,
Jezu, miłośniku czystości,
Jezu, miłujący nas,
Jezu, Boże pokoju,
Jezu, dawco życia,
Jezu, cnót przykładzie,
Jezu, pragnący dusz naszych,
Jezu, Boże nasz,
Jezu, ucieczko nasza,
Jezu, Ojcze ubogich,
Jezu, skarbie wiernych,
Jezu, dobry pasterzu,
Jezu, światłości prawdziwa,
Jezu, mądrości przedwieczna,
Jezu, dobroci nieskończona,
Jezu, drogo i życie nasze,
Jezu, wesele Aniołów,
Jezu, królu Patriarchów,
Jezu, mistrzu Apostołów,
Jezu, nauczycielu Ewangelistów,
Jezu, męstwo Męczenników,
Jezu, światłości Wyznawców,
Jezu, czystości Dziewic,
Jezu, korono wszystkich Świętych,
Bądź nam miłościw - przepuść nam, Jezu,
Bądź nam miłościw - wysłuchaj nas, Jezu,
Od zła wszelkiego - wybaw nas Jezu,
Od grzechu każdego,
Od gniewu Twego,
Od sideł szatańskich,
Od ducha nieczystości,
Od śmierci wiecznej,
Od zaniedbania natchnień Twoich,
Przez tajemnicę świętego Wcielenia Twego,
Przez Narodzenie Twoje,
Przez Dziecięctwo Twoje,
Przez najświętsze Życie Twoje,
Przez trudy Twoje,
Przez konanie w Ogrójcu i Mękę Twoją,
Przez krzyż i opuszczenie Twoje,
Przez omdlenie Twoje,
Przez Śmierć i Pogrzeb Twój,
Przez Zmartwychwstanie Twoje,
Przez Wniebowstąpienie Twoje,
Przez Twoje ustanowienie Najświętszego Sakramentu,
Przez radości Twoje,
Przez chwałę Twoją.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata - przepuść nam, Panie.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata - wysłuchaj nas, Panie.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata - zmiłuj się nad nami.
Jezu, usłysz nas - Jezu, wysłuchaj nas.
Módlmy się: Panie Jezu Chryste, któryś rzekł: "Proście a otrzymacie; szukajcie, a znajdziecie; kołaczcie, a będzie wam otworzone" daj nam, prosimy, uczucie swej boskiej miłości, abyśmy Cię z całego serca, usty i uczynkiem miłowali i nigdy nie przestawali wielbić. Racz nas obdarzyć Panie ustawiczną bojaźnią i miłością świętego Imienia Twego, albowiem nigdy nie odmawiasz swej opieki tym, których utwierdzasz w swojej miłości. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen.
Różaniec (Koronka) Najświętszego Imienia Jezus
Początek – tak jak na zwykłym różańcu. Następnie rozważamy tajemnicę i odmawiamy na dużych paciorkach: Ojcze nasz, Zdrowaś Maryjo. Na małych paciorkach: Jezusie, Synu Boga Żywego - zmiłuj się nad nami 10 razy (1 stycznia w Światowy Dzień Pokoju możemy odmawiać: Jezu, Dawco pokoju - zmiłuj się nad nami). Dzięsiątek różańca kończymy odmawiając Chwała Ojcu…
Tajemnice radosne
1. Dzieciątko Boże otrzymuje imię Jezus
2. Jezus przyjmuje hołd uczonych
3. Jezus przyjmuje chrzest w Jordanie
4. Jezus odsłania blask swego bóstwa na górze Tabor
5. Jezus triumfalnie wkracza do Jerozolimy
Tajemnice bolesne
1. Jezus pojmany w Ogrójcu
2. Jezus ubiczowany
3. Jezus cierniem ukoronowany
4. Jezus dźwiga krzyż na Kalwarię
5. Jezus umiera na krzyżu
Tajemnice chwalebne
1. Jezus zmartwychwstaje
2. Jezus wstępuje do nieba
3. Jezus zsyła Ducha Świętego
4. Jezus przyjmuje Maryję do nieba
5. Jezus koronuje Maryję w niebie
Różaniec kończymy litanią do Najświętszego Imienia Jezus