Co roku między 18 a 25 stycznia wierni różnych wyznań chrześcijańskich spotykają się na nabożeństwach ekumenicznych, konferencjach i wydarzeniach kulturalnych, by budować jedność chrześcijan. Również w Polsce ramach Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan odbywa się wiele takich wydarzeń ekumenicznych. Jezus na ostatniej wieczerzy modlił się gorliwie, "aby byli jedno". Również i my orędując u Matki Jezusa módlmy się o zjednoczenie wszystkich wyznawców Jezusa Chrystusa tak jak modlił się sam Jezus w modlitwie arcykapłańskiej w wieczerniku:
"aby wszyscy stanowili jedno, jak Ty, Ojcze, we Mnie, a Ja w Tobie, aby i oni stanowili w Nas jedno, aby świat uwierzył, żeś Ty Mnie posłał [...] Oby się tak zespolili w jedno, aby świat poznał, żeś Ty Mnie posłał i żeś Ty ich umiłował tak, jak Mnie umiłowałeś" (J 17,21.23).
Ekumenizm (z gr. οικουμένη – oikoumene – zamieszkana ziemia) to ruch w obrębie chrześcijaństwa dążący do jedności pomiędzy wyznaniami chrześcijańskimi w ramach jednego, świętego, powszechnego i apostolskiego Kościoła. Organizatorami tego Tygodnia są Rada ds. Ekumenizmu Konferencji Episkopatu Polski i Polska Rada Ekumeniczna.
- Św. Wincenty Pallotti († 1850) promował Oktawę Objawienia Pańskiego (6-13 stycznia) jako czas szczególnej modlitwy o jedność chrześcijan.
- 15 maja 1895 r. papież Leon XIII w Liście apostolskim „Provida Matris Caritate" zalecił katolikom specjalne modlitwy na uroczystość Zesłania Ducha Świętego dla przybliżania dobra chrześcijańskiej jedności.
- 9 maja 1897 r. Leon XIII w encyklice "Divinum illud" - O Duchu Świętym polecił, aby we wszystkich kościołach parafialnych oraz, jeśli ordynariusze miejscowi uznają to za stosowne, także w innych świątyniach i kaplicach, była odprawiana nowenna przed Zesłaniem Ducha Świętego w intencji Jedności Kościoła.
- 18 kwietnia 1902 w liście do biskupów „Ad fovendum in christiano populo” jeszcze raz przypomniał, że intencją nowenny do Ducha Świętego miało być zjednoczenie chrześcijan na całym świecie.
- W 1908 roku oktawę modlitw o jedność chrześcijan (jako Church Unity Octave) w okresie 18 stycznia (święto Katedry św. Piotra) do 25 stycznia (święto nawrócenia św. Pawła Apostoła) wprowadzili w anglikańscy księża z Nowego Jorku Spencer Jones i Lewis Thomas Wattson (który przyjął imię Paul. Został wyświęcony na katolickiego księdza w roku 1910).
- W 1909 r. papież Pius X zaakceptował obchodzenie tej Oktawy Jedności Kościoła w Kościele katolickim.
- W 1916 r. gdy szalała I wojna światowa papież Benedykt XV rozciągnął na cały Kościół obchodzenie Oktawy Jedności Kościoła. Miała to być jedna z dróg do uzyskania pokoju i pojednania wszystkich ludzi.
- W 1946 r. została zarejestrowana Polska Rada Ekumeniczna. W jej skład wchodzą Kościoły: Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny, Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP, Kościół Ewangelicko-Reformowany w RP, Kościół Ewangelicko-Metodystyczny w RP, Kościół Polskokatolicki w RP, Kościół Starokatolicki Mariawitów w RP i Kościół Chrześcijan Baptystów w RP oraz Chrześcijańska Akademia Teologiczna i Polskie Towarzystwo Biblijne. Było to jeszcze przed oficjalnym powstaniem Światowej Rady Kościołów.
- 21 listopada 1964 r. Sobór Watykański II uchwalił Dekret o Ekumenizmie Unitatis Redintegratio.
- W 1974 r. powołano Komisję Mieszaną Kościoła Rzymskokatolickiego i Polskiej Rady Ekumenicznej, a obecnie jest to Zespół ds. Kontaktów z Polską Radą Ekumeniczną.
- 25 maja 1995 roku papież Jan Paweł II wydał encyklikę "Ut unum sint" o działalności ekumenicznej, która podsumowała działalność Kościoła rzymskokatolickiego na rzecz ekumenizmu.